KANAAT VE ŞÜKÜR

ETKİNLİK ADI	Şükür ve kanaat
DEĞER ADI	Şükür ve kanaat
KAZANIM	Kanaat ve şükrün ne olduğunu bilir Kanaat ve şükrü kendi cümleleriyle ifade eder. Kanaat ve şükre örnekler verir. Kanaatkâr olmayı ve şükretmeyi takdir eder.
SEVİYE	8-14yaş (görüşünüzü bekliyorum)
ETKİNLİK TÜRÜ
UYGULANDIĞI YER	Sınıf-grup
OTURMA DÜZENİ	Sınıf düzeni-(grup için daire )
KİŞİ SAYISI	Sınıf uygulaması için 30 (grup oturumu için 12)
SÜRE	50 dk
ARAÇ GEREÇ	4 iskemle(sandalye) veya sıra
DESTEKLEYİCİ ETKİNLİK
HAZIRLAYAN	M.T.
ANAHTAR KELİMELER	Kanaat, şükür, hırs
UYGULAMA BASAMAKLARI   DİKKAT ÇEKME: Öğretmen(grup lideri) içeri girer öğrencileri selamlar. “Kanaat bitmez tükenmez bir hazinedir.” ve  “Kanaat, ticaretli bir şükrandır; hırs, hasaretli bir küfrandır.” sözlerini tahtaya yazar. HEDEFTEN HABERDAR ETME: Öğretmen(grup lideri)içeri girer ve selam verir. Ardından  “Çocuklar (arkadaşlar)! Bu gün kanaat ve şükrün hayatımızda ne kadar ehemmiyetli bir esas olduğunu ve kanaat ve şükrün bize neler kazandıracağı mevzusu üzerinde duracağız.”der. ETKİNLİK METNİ Ehl-i kanaat ile ehl-i hırs, iki şahsa benzer ki; büyük bir zâtın divanhanesine giriyorlar. Birisi kalbinden der: "Beni yalnız kabul etsin, dışarıdaki soğuktan kurtulsam bana kâfidir. En aşağıdaki iskemleyi de bana verseler, lütuftur." İkinci adam güya bir hakkı varmış gibi ve herkes ona hürmet etmeye mecbur imiş gibi mağrurane der ki: "Bana en yukarı iskemleyi vermeli." O hırs ile girer, gözünü yukarı mevkilere diker, onlara gitmek ister. Fakat divanhane sahibi onu geri döndürüp aşağı oturtur. Ona teşekkür lâzımken, teşekküre bedel kalbinden kızıyor. Teşekkür değil, bilakis hane sahibini tenkid ediyor. Hane sahibi de ondan istiskal ediyor. Birinci adam mütevaziane giriyor; en aşağıdaki iskemleye oturmak istiyor. Onun o kanaati, divanhane sahibinin hoşuna gidiyor. "Daha yukarı iskemleye buyurun" der. O da gittikçe teşekküratını ziyadeleştirir, memnuniyeti tezayüd eder. ETKİNLİĞİN YAPILANDIRILMASI: Öğretmen(grup lideri) öğrencilere kanaat ve şükür ile ilgili neler bildiklerini sorar ve söz hakkı vererek fikirlerini alır. Yukarıda verilen etkinlik metnini okur Şimdi okuduğum metne göre bir drama çalışması yapacağız der ve ardından sınıftan 1 öğrenciye divanhane sahibi(ev sahibi),  iki öğrenciye de dışarıda soğukta kalmış, üşümüş rolünü verir. Rollerini anlatır. Bunlardan biri kanaatkâr, diğeri kanaatsiz adam rolünü alır ve divanhane sahibi( ev sahibi) evin başköşesini temsilen öğretmen masasına oturur. Kapının girişine 2 sandalye, öğretmen masasına yakın 1 sandalye ve kapı ile öğretmen masası arasına 1 sandalye konur. Ardından 2 öğrenci dışarı çıkar soğukta kalmış, üşümüş rolü yaparlar. Öncelikle kanaatsiz, hırslı rolünde olan öğrenci içeri girer ve başköşedeki sandalyeye gözünü diker oraya oturmaya çalışır.  Divanhane sahibi( ev sahibi) de bundan hoşlanmaz hoşnutsuzluğunu belli eder ve onu en aşağı iskemleye oturtur(buyur eder). Kanaatsiz, hırslı olan öğrenci ona teşekkür etmemekle beraber içinden kızar ve bunu tavırlarıyla ifade eder. Ardından diğer kanaatkâr rolündeki öğrenci girer ve kapının girişindeki sandalyeye mütevazı bir şekilde oturur. Divanhane sahibi( ev sahibi) bu durumdan hoşlanır ve onu daha yukarıdaki iskemleye davet eder. O da teşekkürünü ziyadeleştirir. En son öğretmen masasının yanındaki iskemleye davet eder. O da her defasında daha fazla teşekkür eder. Drama bittikten sonra kanaat ve şükür ile drama arasında nasıl bir bağlantı olduğu sorulur. Söz hakkı vererek cevapları dinlenir. Ardından öğretmen(grup lideri) aşağıdaki metinleri okur ve öğrencilerle beraber metinleri analiz ederler.  İşte dünya bir divanhane-i Rahman'dır. Zemin yüzü, bir sofra-yı rahmettir. Derecat-ı erzak ve meratib-i nimet dahi, iskemleler hükmündedir. Mektubat ( 272 ) Evet mevcudatın hiçbir cihette Vâcib-ül Vücud'a karşı hakları yoktur ve hak dava edemezler; belki hakları, daima şükür ve hamd ile, verdiği vücud mertebelerinin hakkını eda etmektir. Çünki verilen bütün vücud mertebeleri vukuattır, birer illet ister. Fakat verilmeyen mertebeler imkânattır. İmkânat ise ademdir, hem nihayetsizdir. Ademler ise, illet istemezler. Nihayetsize illet olamaz. Meselâ madenler diyemezler: "Niçin nebatî olmadık?" Şekva edemezler; belki vücud-u madenîye mazhar oldukları için hakları Fâtırına şükrandır. Nebatat niçin hayvan olmadım deyip şekva edemez, belki vücud ile beraber hayata mazhar olduğu için hakkı şükrandır. Hayvan ise niçin insan olmadım diye şikayet edemez, belki hayat ve vücud ile beraber kıymetdar bir ruh cevheri ona verildiği için, onun üstündeki hakkı, şükrandır. Ve hâkeza kıyas et.             Ey insan-ı müştekî! Sen madum kalmadın, vücud nimetini giydin, hayatı tattın, camid kalmadın, hayvan olmadın, İslâmiyet nimetini buldun, dalalette kalmadın, sıhhat ve selâmet nimetini gördün ve hâkeza...             Ey nankör! Daha sen nerede hak kazanıyorsun ki, Cenab-ı Hakk'ın sana verdiği mahz-ı nimet olan vücud mertebelerine mukabil şükretmeyerek; imkânat ve ademiyat nev'inde ve senin eline geçmediği ve sen lâyık olmadığın yüksek nimetlerin sana verilmediğinden bâtıl bir hırsla Cenab-ı Hak'tan şekva ediyorsun ve küfran-ı nimet ediyorsun? Acaba bir adam; minare başına çıkmak gibi âlî derecatlı bir mertebeye çıksın, büyük makam bulsun, her basamakta büyük bir nimet görsün; o nimetleri verene şükretmesin ve desin: "Niçin o minareden daha yükseğine çıkamadım" diye şekva ederek ağlayıp sızlasın. Ne kadar haksızlık eder ve ne kadar küfran-ı nimete düşer, ne kadar büyük divanelik eder, divaneler dahi anlar.             Ey kanaatsız hırslı ve iktisadsız israflı ve haksız şekvalı gafil insan! Kat'iyyen bil ki: Kanaat, ticaretli bir şükrandır; hırs, hasaretli bir küfrandır. Ve iktisad, nimete güzel ve menfaatli bir ihtiramdır. İsraf ise, nimete çirkin ve zararlı bir istihfaftır. Eğer aklın varsa, kanaata alış ve rızaya çalış. Tahammül etmezsen "Ya Sabûr" de ve sabır iste; hakkına razı ol, teşekki etme. Kimden kime şekva ettiğini bil, sus. Her halde şekva etmek istersen; nefsini Cenab-ı Hakk'a şekva et, çünki kusur ondadır. Mektubat ( 286 )
DEĞERLENDİRME: Öğretmen(grup lideri) öğrencilere söz hakkı vererek aşağıdaki soruları onlara yöneltir. Mevzuyu toparlar. Öğrencilere anlamadıkları, sormak istedikleri bir şey olup olmadığını sorar. Soru varsa cevaplar ve dersi-oturumu bitirir. NELER ÖĞRENDİK? NELER DÜŞÜNDÜK? NELER HİSSETTİK?